Αστικές Μεταφορές Αγαθών 2.0
Επιπλέον, η Αθήνα όρισε επικεφαλή Αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης, οι άντρες συμβάλλουν περισσότερο στην κλιματική αλλαγή λόγο αυτοκινήτου, καλτ σκέιτ και ποδηλάτες στην ποπ κουλτούρα
Η νέα πανδημική πραγματικότητα στο ηλεκτρονικό εμπόριο έφερε μαζί της και την ανάγκη για την εξυπηρέτηση των παραδόσεων αυτών των διαδικτυακών αγορών. Αυτή η ανάγκη, στην αρχή της πανδημίας μας βρήκε τελείως απροετοίμαστους με πολύ μακρινούς χρόνους παράδοσης, καταγγελίες και απίθανες εικόνες με τα δέματα μας να αποθηκεύονται στο δρόμο και να φτάνουν σε εμάς με ταξί.
Φυσικά τέτοιες καταστάσεις γεννούν και μεγάλες ευκαιρίες και οι πιο έτοιμοι και ενήμεροι μπόρεσαν να τις εκμεταλλευτούν. Από startups όπως η MyJobNow που μέσα σε λίγους μήνες πήγε από το μηδέν στην εξαγορά από το Skroutz, μέχρι ελεύθερους επαγγελματίες που νοίκιασαν ένα βαν, χτύπησαν την πόρτα των μεγαλύτερων εταιρειών της χώρας και άρχισαν να συνεργάζονται μαζί τους την επόμενη μέρα. Με λίγα λόγια, εκείνη την περίοδο υπήρχαν τόσα δέματα προς παράδοση που ακόμα και άλογο να είχες, θα έβρισκες δουλειά.
Η κατάσταση μπορεί πλέον να έχει ισορροπήσει, όμως η πραγματικότητα είναι ότι είμαστε ακόμα στην αρχή. Το ηλεκτρονικό εμπόριο συνεχίζει και θα συνεχίζει να παίρνει μερίδιο αγοράς, και έχουμε ακόμα δρόμο για να συγκλίνουμε στα Ευρωπαϊκά επίπεδα.
Όσο εμείς βέβαια κάναμε catch-up στο e-commerce, οι πιο μπροστά ανακάλυψαν το q-commerce (quick commerce). Η λογική είναι ότι το να μπορούμε να παραγγείλουμε τρόφιμα ή κάποια βασικά αγαθά και να τα έχουμε σε λίγες ή ακόμα και την ίδια μέρα (βλέπε Amazon Prime) δεν είναι αρκετό για να αλλάξει πραγματικά τις συνήθειες μας. Αντιθέτως το να μπορούμε μέσα σε λίγα λεπτά να παραγγείλουμε και να παραλάβουμε τα παραπάνω, θα μας απελευθερώσει σα καταναλωτές, μιας και θα γλιτώνουμε πολύτιμο χρόνο και θα σπαταλάμε λιγότερο γιατί θα παίρνουμε πάντα αυτά που χρειαζόμαστε εκείνη τη στιγμή και μόνο. Για παράδειγμα, από τότε που με σιγουριά ξέρω ότι αν παραγγείλω κάποιο γλυκό ή ποτό θα είναι εγκαίρως στο χώρο μου, έχω σταματήσει να σταματάω στα αντίστοιχα καταστήματα πριν από επισκέψεις, κερδίζοντας λίγο παραπάνω χρόνο για αυτό το newsletter.
Το q-commerce λοιπόν, αναμένεται να πάρει φωτιά από Σεπτέμβριο και στην Ελλάδα, εξού και σας προειδοποίησα στο προηγούμενο τεύχος να ξεκινήσετε το διάβασμα. Σε ένα βαθμό έχει ξεκινήσει ήδη από εταιρείες όπως η Efood, που πρόσφατα ανακοίνωσε τα πλάνα της να πλαισιώσει την υπηρεσία delivered by efood με 6,000 διανομείς, η Wolt ή η Instashop, που μετά τη διεθνή επιτυχία έχει ήδη ξεκινήσει παραδόσεις στη Θεσσαλονίκη. Επιπλέον, το τελευταίο χρόνο έχει επενδυθεί πάνω από €1,5 δις. σε startups που δραστηριοποιούνται στο χώρο και τουλάχιστον κάποιες από αυτές είναι έτοιμες να δαπανήσουν μερικά από αυτά τα χρήματα και για την ελληνική αγορά, ενώ ξεκινάνε και νέες εγχώριες προσπάθειες, όπως η Ferto, για να τις ανταγωνιστούν.
Από όπου όμως και να αποφασίσεις να παραγγέλνεις τα αβοκάντο και τα βιβλία σου, e-commerce, q-commerce ή x-commerce, η κοινή παρανομαστή θα είναι μία. Τη στιγμή που πατάς το “Ολοκλήρωσε την παραγγελία σου” μια ακόμη διαδρομή προγραμματίζεται για τους δρόμους μας (τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε και drones). Αυτή η διαδρομή θα πρέπει να εξυπηρετηθεί από έναν οδηγό και ένα όχημα. Τώρα λοιπόν που είμαστε ακόμα στην αρχή βγάζει νόημα να αναλογιστούμε πως θέλουμε να μοιάζει αυτή η νέα εποχή. Θα επιβαρύνουμε ακόμα παραπάνω την κίνηση, το θόρυβο και τους ρύπους που είναι στα κόκκινα ή μπορούμε να βρούμε ένα βιώσιμο μοντέλο;
Το World Economic Forum κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2020 μια έκθεση για τα παραπάνω, η οποία περιέχει μια λίστα παρεμβάσεων για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Για παράδειγμα, η δημιουργία αποκλειστικών ζωνών στάθμευσης για τα σχετικά οχήματα θα μπορούσε να μειώσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση κατά 29%, ενώ οι νυχτερινές παραδόσεις θα είχαν αντίστοιχο αποτέλεσμα και θα μείωναν το κόστος της παράδοσης κατά 28%. Ένα πρόσφατο παράδειγμα, σχεδιασμένο πάνω στις προτάσεις του WEF, είναι ένας last-mile delivery κόμβος μηδενικών ρύπων που δοκιμάζεται στο Σιάτλ. Τα φορτηγά ξεφορτώνουν εκεί και μετά ηλεκτρικά τρίκυκλα αναλαμβάνουν όσες παραδόσεις δεν εξυπηρετούνται μέσω ερμαριών, από τα οποία ο τελικός καταναλωτής μπορεί να παραλάβει το δέμα του ενώ πίνει τον καφέ του εκεί δίπλα. Ένα άλλο παράδειγμα δημιουργικότητας, είναι το δίκτυο με σταθμούς εναλλασσόμενων μπαταριών για μηχανάκια της Gogoro. Κάνοντας αποδοτικότερη τη χρήση τους, χωρίς διακοπές για φόρτιση, επιτρέπει σε λιγότερα και πιο καθαρά οχήματα να εξυπηρετούν τον ίδιο αριθμό παραγγελιών.
Πριν πάμε όμως στα σύνθετα, μπορούμε να κάνουμε το εύκολο, έτοιμο και δοκιμασμένο που θα έχει όμως και το μεγαλύτερο άμεσο αντίκτυπο στην εικόνα των πόλεων μας.
Η Uber Eats, η Doordash, ή η Dominos χρησιμοποιούν ηλεκτρικά ποδήλατα στις ΗΠΑ, την πατρίδα της αστικής εξάπλωσης με χειρότερες συνθήκες και υποδομές από εμάς, η Amazon τα κοιτάει ως λύση για να επιταχύνει τους χρόνους παράδοσης, και η DHL εμπιστεύεται 12,000 ηλεκτρικά ποδήλατα και τρίκυκλα στα κέντρα των Ευρωπαϊκών πόλεων. Και αυτά είναι φυσικά μόνο μερικά από τα παραδείγματα.
Τι μας κρατάει πίσω από τα να τα αξιοποιήσουμε και εμείς; Και να αγνοούσαμε την ευθύνη απέναντι στους συνανθρώπους μας και το περιβάλλον -ένα αθόρυβο e-bike πετυχαίνει 70% μείωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) ανά χλμ. σε σχέση με ένα μηχανάκι-, έχουμε να κάνουμε με μια οικονομικότερη και πιο ευέλικτη στο δρόμο λύση, η οποία επίσης επιτρέπει σε διαφορετικά προφίλ ανθρώπων να απασχοληθούν στον κλάδο, μιας και δεν απαιτεί δίπλωμα και είναι πιο προσιτό και ασφαλές στον χρήστη της πρώτης φοράς.
Η χρήση ποδηλάτων για μεταφορά εμπορευμάτων μικρού βάρους σε μικρές αποστάσεις μη ξεχνάμε ότι αποτελεί και έναν από τους βασικούς στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για το Ποδήλατο, οπότε ίσως να δούμε στο μέλλον και ουσιαστικές κινήσεις του κράτους και των δήμων για να επιταχυνθεί η υιοθέτηση.
Πάντως, είτε καταλήξουμε σε ποδήλατα, είτε σε αυτόνομα drones, ο συγκεκριμένος τομέας θα μας κρατάει το ενδιαφέρον για καιρό.
-
Τι διαβάζουμε
Ελλάδα
Είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε σε μια πόλη που δεν αποσυμφορείται ποτέ; Εγώ λέω όχι.
Σύντομα στην Αθήνα θα νοιώθουμε όπως ένοιωθαν στο Κάιρο πριν από μόλις 50 χρόνια, για αυτό και χθες η Ελένη Μυριβήλη ορίστηκε επικεφαλής Αντιμετώπισης Αστικής Υπερθέρμανσης (Chief Heat Officer). Είναι η πρώτη σε αντίστοιχο ρόλο στην Ευρώπη. Εδώ παρουσιάζει το πρόβλημα το 2020.
[plug] Η Startup που βάζει στη ζωή μας τα ηλεκτροκίνητα ποδήλατα και πατίνια. Αν είστε, ή ξέρετε κάποιον που είναι, Θεσσαλονίκη, και διαβάζετε τα παραπάνω με ένα μήπως στο πίσω μέρος του μυαλού, μπορείτε να κάνετε την αρχή εδώ.
Ξεκινούν τον Αύγουστο οι εργασίες για το σχέδιο ανάπλασης της πλατείας Συντάγματος.
Πόλεις του Κόσμου
Οι άντρες συμβάλλουν περισσότερο στην κλιματική αλλαγή κυρίως λόγο δυσανάλογης χρήσης του αυτοκινήτου.
Στο Βερολίνο συζητάνε ετήσιο επίδομα €1,100 για όσους δεν έχουν αυτοκίνητο.
Μια άλλη ιδέα είναι να επιδοτείται η μη χρήση εταιρικού πάρκινγκ από τους εργοδότες. Σε σχετικό πιλότο, «..η ατομική οδήγηση στη δουλειά μειώθηκε κατά 17%, η συλλογική χρήση αυτοκινήτων αυξήθηκε κατά 64%, η χρήση των ΜΜΜ κατά 50% και το περπάτημα ή η ποδηλασία κατά 39%.»
Στη Βαλτιμόρη ψάχνουν τη λύση στην αστική υπερθέρμανση στις έξυπνες επιφάνειες, ενώ στο Ντουμπάι στη τεχνητή βροχή.
Λόγο της απαιτητικότερης παραγωγής, θα πρέπει να νοιώθεις καλά για το ηλεκτρικό σου αυτοκίνητο μόνο μετά τα πρώτα 22χιλ. χιλιόμετρα.
Έχουμε πλέον τα μοντέλα και το λογισμικό για να δημιουργούμε τέλειους ψηφιακούς κλώνους των πόλεων, κάτι με πάρα πολλές εφαρμογές για δήμους και επιχειρήσεις.
Η πόλη των x-λεπτών.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να φανταστούμε τις πόλεις του μέλλοντος είναι να τις ζωγραφίσουμε.
Μικροκινητικότητα
Αν ένας στους πέντε κατοίκους στις πόλεις μας αφήσει πίσω το αυτοκίνητο και επιλέξει το περπάτημα ή το (ηλεκτρικό) ποδήλατο, θα μειωθούν 8% οι συνολικές εκπομπές από τη χρήση αυτοκινήτων στην Ευρώπη.
Θεωρητική εξέταση για τους χρήστες e-scooters στη Σιγκαπούρη.
Σε χώρες με χαμηλά επίπεδα χρήσης ποδηλάτου, οι γυναίκες είναι ακόμα πιο σπάνιο να ποδηλατούν. Τα e-bikes όμως αλλάζουν την εικόνα.
Έχετε παραδείγματα cool ποδηλατών από την ποπ κουλτούρα;
Το startup ταξίδι της Boosted, εταιρείας παραγωγής ηλεκτρικών skateboard (και λίγο πριν το τέλος και πατινιών).
Η Bosch προβλέπει ότι τα μισά από όλα τα ποδήλατα που θα πωλούνται στην Ευρώπη μέχρι το 2025 θα είναι ηλεκτρικά.
Τι βλέπουμε / ακούμε
Ο Alain Bertaud, το βιβλίο του οποίου ήταν η πρώτη πρόταση αυτού του newsletter, συζητάει για την εξέλιξη της πολεοδομίας και άλλα πολλά ενδιαφέροντα στο Caos Planejado.
Πως σας φαίνεται να συζητάτε με τους γείτονες σας και να αποφασίζετε παρέα πως θα μοιράζεται ο χώρος μπροστά από τα σπίτια σας;
Φωτογραφίες από τις Σοβιετικές ‘μονοπόλεις’.
Μια ακόμα λωρίδα δε λύνει ποτέ το πρόβλημα. Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά.
Δουλειές
Operations / Business Development / Marketing Associates, Kineo (Αθήνα)
Mechanical Design Engineer, Speen (Αθήνα)
Πρόταση Βιβλίου
The 99% Invisible City: Ένας οδηγός γεμάτος fun facts για τα απαρατήρητα αλλά πολύ ουσιαστικά στοιχεία των πόλεων μας, από τη σήμανση και τα υλικά, μέχρι τις τουαλέτες και τα παγκάκια.