Θα ψηθούμε, θα φύγουμε ή θα αλλάξουμε;

Επιπλέον, Κάπτεν ΑμεΆρικα, 250 ηλεκτροκίνητα λεωφορεία για Αθήνα και Θεσσαλονίκη, το Άμστερνταμ απαγορεύει τα κρουαζιερόπλοια, Mykonos desert modern, οι τιμές στέγασης στο Παρίσι σε χαμηλό τετραετίας

Η μέση ετήσια θερμοκρασία στην Αθήνα από το 1970 έως το 2011 έχει αυξηθεί κατά 1,3 βαθμούς Κελσίου, με την αύξηση κατά τα καλοκαίρια να ξεπερνάει τους 3 βαθμούς. Η Αθήνα είναι η ευρωπαϊκή πόλη που αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη επίδραση από καύσωνες και το μεγαλύτερο ρίσκο από την κλιματική αλλαγή. Πριν λίγες μέρες στην Αθήνα βιώσαμε το πιο ζεστό Σαββατοκύριακο Ιουλίου των τελευταίων 50 ετών. Θερμικές κάμερες σε drones κατέγραψαν θερμοκρασίες στο οδόστρωμα 70 βαθμούς Κελσίου, ενώ στην Ακρόπολη η θερμοκρασία έφτασε τους 48 βαθμούς Κελσίου. Η πόλη προβλέπεται σε λίγα χρόνια να βιώνει θερμοκρασίες που συναντούσαμε στις πόλεις του Ιράκ, της Λιβύης και της Τυνησίας μόλις 50 χρόνια πριν. Με παραπάνω παρατεταμένους καύσωνες, ξηρασίες και περισσότερες φωτιές.

Όταν όμως χτίστηκε η Αθήνα, όπως και οι υπόλοιπες πόλεις του κόσμου, πιστεύαμε πως το κλίμα της θα ήταν σταθερό. Αυτό σαφώς δεν ισχύει πλέον. Όσο η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται, η μέση θερμοκρασία στις πόλεις μας θα αυξάνεται ακόμα περισσότερο. Ο λόγος είναι το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας που οδηγεί σε σημαντικά υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω αγροτικές περιοχές.

«η Αθήνα παρουσιάζει μεγάλη ένταση της αστικής θερμικής νησίδας. Οφείλεται στην πολύ πυκνή δόμηση, στην αδυναμία του αέρα να διεισδύσει στην πόλη, στην ευρεία χρήση απορροφητικών υλικών καθώς και στη μεγάλη παραγωγή ανθρωπογενούς θερμότητας» - Σανταμούρης, Lifo

Χαρακτηριστικά, τα δυτικά τμήματα του Δήμου Αθηναίων κατά τις ημέρες υψηλών θερμοκρασιών εμφανίζουν θερμοκρασιακή διαφορά σε σχέση με την υπόλοιπη πόλη της τάξης των 3-4 βαθμών Κελσίου, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ένταση αυτού του φαινομένου έχει μετρηθεί μέχρι και στους 8 βαθμούς Κελσίου.

Σε άρθρο του το Reuters περιγράφει αναλυτικά και περιλαμβάνει γραφήματα που εξηγούν αυτό το φαινόμενο. Οι αστικές θερμικές νησίδες δημιουργούνται τόσο λόγω της έλλειψης χώρων πρασίνου (μειώνουν τη θερμοκρασία μέσω της εξατμισοδιαπνοής) όσο και λόγω της αστικής γεωμετρίας που παγιδεύει τη θερμότητα.

Επιπλέον, υλικά όπως το τσιμέντο και η άσφαλτος απορροφούν και αποθηκεύουν περισσότερη θερμότητα σε σύγκριση με το φυσικό έδαφος, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Τις ημέρες που το θερμόμετρο δείχνει 38°C, επιφάνειες, όπως η άσφαλτος ή το τσιμέντο απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία και μπορούν να φτάσουν σε θερμοκρασίες υψηλότερες από 65°C. Και το βράδυ που η θερμοκρασία πέφτει, την επανεκπέμπουν στην πόλη.

Επιπλέον επιβάρυνση έρχεται και από ανθρωπογενείς δραστηριότητες όπως ο κλιματισμός και τα αυτοκίνητα.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν βγει πολλά δημοσιεύματα για το τι πρέπει να κάνει η Αθήνα και τι κάνουν οι άλλες πόλεις του κόσμου για να αντιμετωπίσουν τη ζέστη. Όμως η Αθήνα από τον Ιούνιο του 2022 διαθέτει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, με τις λύσεις να περιστρέφονται αναμενόμενα γύρω από το πράσινο, το νερό, την ενεργειακή αναβάθμιση και την ενεγή κινητικότητα. Για παράδειγμα, το 2019, το 15% της Αθήνας ήταν χώρος πρασίνου. Για το 2030 ο στόχος είναι το 30% της επιφάνειας της πόλης να καλύπτεται από χώρους πρασίνου και διαπερατές επιφάνειες. Έχουμε και Chief Heat Officer. Έχουμε και εφαρμογή που δείχνει την πιο δροσερή διαδρομή με τα πόδια από το Α στο Β. Δε ξέρω αν φταίει το UI που δεν την γνωρίζει ο κόσμος, ή τουλάχιστον εγώ πριν αρχίσω να γράφω αυτό το γράμμα.

Όλοι όσοι ζούμε εδώ ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, είτε είμαστε επιστήμονες, είτε δημοσιογράφοι, είτε απλοί πολίτες. Κοιτάμε κατάματα τα προβλήματα κάθε μέρα. Τα αυτοκίνητα πρέπει να αντικατασταθούν από ποδήλατα και δημόσια μέσα μεταφοράς. Τα κτίρια πρέπει να είναι όχι μόνο αποδοτικά, αλλά και ασφαλή για τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια ολοένα και πιο έντονων κυμάτων καύσωνα. Με απεξάρτηση από τον κλιματισμό όπως επιχειρεί η Σιγκαπούρη ή η Σεβίλλη. Περισσότερο πράσινο παντού, περισσότερα δέντρα, περισσότερες ανακλαστικές επιφάνειες, περισσότερο νερό, περισσότερη σκιά.

Το ότι ξέρουμε όλοι μας τι πρέπει να γίνει και το ότι έχουμε Σχέδιο Δράσης για το Κλίμα φυσικά δεν κάνει τη λύση απλή. Θέλουμε δέντρα και πεζοδρόμια που να περπατιούνται αλλά θέλουμε και μια θέση στάθμευσης να περιμένει μπροστά από το σπίτι και από το καφέ. Και όσα δέντρα βάλουμε τελικά θα μας τα φάει κάποιο σκαθάρι. Ψάχνουμε νερό ενώ έχουμε θάψει τα ποτάμια μας για να τα κάνουμε αυτοκινητοδρόμους. Θέλουμε να μειώσουμε τις εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 61% έως το 2030 -δηλαδή να φτάσουμε τους 1,95 τόνους CO2 ανά κάτοικο, σημερινά επίπεδα Βιέννης- αλλά αν κανείς κυκλοφορεί με το ποδήλατο τον θεωρούμε δημόσιο κίνδυνο, ελιτιστή και τον κατηγορούμε κιόλας όταν τον σκοτώσουν στο δρόμο.

Μπορεί η δημιουργία μιας πόλης που θα είναι βιώσιμη κατά τη διάρκεια της ακραίας ζέστης να είναι το μεγάλο μηχανικό έργο της εποχής μας, όμως η γεφύρωση αυτών των αντιφάσεων είναι το μεγάλο κοινωνιολογικό έργο. Αν δεν τα καταφέρουμε είναι στατιστικά βέβαιο πως θα καταλήξουμε σα το πρώτο κεφάλαιο του "The Ministry for the Future" του Κιμ Στάνλεϊ Ρόμπινσον. Εκεί περιγράφει ένα έναν παρατεταμένο καύσωνα στην Ινδία όπου έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων. Μόνο αφού γίνει κάτι τόσο ακραίο αρχίζει η ανθρωπότητα να αντιδρά ουσιαστικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Μακάρι να μη φτάσουμε ποτέ εκεί. Αλλά αν φτάσουμε να θυμηθούμε ότι και ξέραμε πως θα φτάσουμε και πλάνο είχαμε για να μη φτάσουμε. Να θυμηθούμε πως «ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά».

---

Ελλάδα

• 16 προτάσεις του Δήμου Αθηναίων για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.

• Η Ελληνική Αστυνομία ανακοίνωσε ότι λήγει το μέτρου δακτυλίου, όχι πως εφαρμόστηκε ποτέ.

• In Athens. Ιστορίες μιας αόρατης Αθήνας.

• Μέχρι τις αρχές του νέου χρόνου τίθενται σε κυκλοφορία 250 ηλεκτροκίνητα λεωφορεία στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη.

• [📺] Ο Κάπτεν ΑμεΆρικα και τα εξοργιστικά βίντεο του γύρω από την καθημερινότητα ενός ΑμεΑ στους δρόμους της Αθήνας.

  

Αστική ζωή

• [📺] “Πρώτα η ζωή, μετά οι χώροι, μετά τα κτίρια”. Μια κουβέντα με τον Jan “πόλεις για ανθρώπους“ Gehl.

• Οι τιμές των κατοικιών στο Παρίσι έφτασαν τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών, πορεία που έρχεται σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις.

• Η Culdesac δημιουργεί στα προάστια της Αριζόνα κατοικίες σε στυλ "Mykonos desert modern" για περισσότερους από 1.000 ανθρώπους, κανένας από τους οποίους δεν θα παρκάρει εκεί.

• [📺] Πως θα μετατρέψετε τη γειτονιά σας σε χωριό.

• Μια σκανδιναβική εξέγερση ενάντια στην "άσχημη" μοντέρνα αρχιτεκτονική.

• Το Άμστερνταμ ψήφισε υπέρ της απαγόρευσης των κρουαζιερόπλοιων σε μια προσπάθεια να περιορίσει την εισροή τουριστών και να μειώσει τη ρύπανση από τα γιγαντιαία σκάφη.

• Ένας εικονογραφημένος οδηγός για τις γάτες της Νέας Υόρκης.

• [📺] O Bjarke Ingels για την ηδονιστική βιωσιμότητα και το Νέο Μπάουχαους. Σας είχα γράψει και για την σύνδεση της με την μικροκινητικότητα.

• Οι σπουδαίοι της Αιγύπτου αναπαύονται στη νεκρόπολη του Καΐρου τουλάχιστον από τον ένατο αιώνα. Όμως τους τελευταίους μήνες, η κυβέρνηση έχει γκρεμίσει χιλιάδες μαυσωλεία για έναν αυτοκινητόδρομο.

• Όλο και περισσότερο κάτοικοι δημόσιων κατοικιών στη Σιγκαπούρη αναλαμβάνουν να μετατρέψουν άδειους χώρους στα κτήρια τους σε βιβλιοθήκες, κήπους ή άλλες χρήσεις για να ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση της κοινότητας.

  

Βιώσιμη κινητικότητα

• Η Lyft, ο μεγαλύτερος στόλος κοινόχρηστων ποδηλάτων στη Βόρεια Αμερική, θέλει να εγκαταλείψει τον χώρο.

• [📺] Η ομιλία του Horace Dediu στο Micromobility Europe για την αγορά της μικροκινητικότητας.

  

Τεχνολογία

• Η πλωτή πόλη Dogen City είναι η πρόταση μιας ιαπωνικής νεοφυούς εταιρείας στην κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.